Đầu tư chứng khoán là gì?

Chứng khoán có thể hiểu đơn giản là một loại tài tài sản được các công ty hay tổ chức phát hành nhằm mục đích huy động vốn từ các cá nhân, tổ chức khác. Nhà nước cũng có thể huy động vốn thông qua chứng khoán dưới hình thức phát hành trái phiếu.

Nhà đầu tư giao dịch chứng khoán đa phần nhằm mục đích kiếm Lợi nhuận từ chênh lệch giá, ngoài ra còn nhằm các mục đích khác như: Trở thành cổ đông của Công ty, thu lợi từ cổ tức, hạn chế để tiền mất giá khi lạm phát,… 

Công thức tính lợi nhuận: 

Lợi nhuận = (Giá bán – Giá mua)*Số lượng tài sản – (Thuế + Phí giao dịch).

Như vậy, khi giá bán cao hơn giá mua thì nhà đầu tư có lợi nhuận và ngược lại.

Thuế Thu nhập từ chứng khoán theo quy định hiện tại của Pháp luật Việt Nam là 0,1% giá trị chuyển nhượng từng lần.

Phí giao dịch tùy theo từng công ty chứng khoán mà sẽ có mức phí khác nhau nhưng không được vượt quá 0,5% giá trị từng lần giao dịch. Hiện nay, các công ty thu phí dao động từ 0,15-0,35%.

Ví dụ: Nhà đầu tư mua 10,000 cổ phiếu VNM với giá 70,000/cổ phiếu và sau đó bán ra với giá 100,000/cổ phiếu. 

Từ công thức: (100,000 – 70,000) x 10,000= 300,000,000. 

Thuế thu nhập: 0.1% x 300,000,000 = 300,000.

Phí giao dịch: 0.2% x 300,000,000 = 600,000

Vậy nhà đầu tư đạt lợi nhuận 299,100,000 với giao dịch trên. 

Nhiều nhà đầu tư hiện nay khá quan tâm về chi phí khi giao dịch. Tuy nhiên, mức phí này không đáng kể so với giá trị giao dịch đối với những nhà đầu tư trung và dài hạn. Những nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn, số lần giao dịch nhiều mới quan tâm đến chi phí này.

Các loại loại tài sản chứng khoán

Theo Luật chứng khoán năm 2019, các loại tài sản chứng khoán được phân loại như sau:

• Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ.
• Chứng quyền, chứng quyền có đảm bảo, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký.
• Chứng khoán phái sinh.
• Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.

Giao dịch chứng khoán ở đâu?

Thị trường chứng khoán sẽ được thông qua các trung gian là các sàn chứng khoán. Vai trò của sàn chứng khoán giống như một cái chợ, nơi tập trung người mua và người bán và hoạt động giao dịch xảy ra. Hoạt động mua bán diễn ra minh bạch và dễ dàng cho nên thị trường này ngày càng phổ biến và rộng lớn. 

Ngoài ra, các nhà đầu tư có thể giao dịch thông qua các Sở giao dịch qua các nhà mua giới. Tuy nhiên, thị trường này không phổ biến bởi thời gian lâu, phí giao dịch cao và khả năng giao dịch thấp.

Các nhà đầu tư nên lựa chọn các sàn giao dịch uy tín để để đảm bảo an toàn khi khi giao dịch. Hiện này, Việt Nam có 3 sàn chứng khoán lớn và uy tín:

• Sàn HOSE (HSX) hay còn gọi là Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh được quản lý bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước. Sàn HOSE là sàn đầu tiên và lớn nhất hiện nay. Các công ty được niêm yết trên sàn này đều phải đảm bảo được các điều kiện khắt khe, do vậy mức độ uy tín tương đối cao.
• Sàn HNX hay còn gọi là Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, sàn HNX cũng giống như sàn HSX được quản lý bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước nhưng điều kiện niêm yết trên sàn này thấp hơn sàn HSX.
• Sàn Upcom (Unlisted Public Company Market) là nơi giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng chưa được niêm yết. Sàn Upcom được quản lý và vận hành bởi Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. Điều kiện niêm yết trên sàn này không khắt khe như sàn HSX hay HNX nhưng vẫn được nhà nước công nhận và bảo vệ.

Các đặc điểm của chứng khoán nhà đầu tư cần biết: 

• Chứng khoán được nhà nước Việt Nam công nhận và bảo hộ bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước. 
• Chứng khoán là loại tài sản có khả năng thanh khoản cao. 
• Chứng khoán có tỷ lệ rủi ro cao vì bị phụ thuộc nhiều yếu tố như kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị phát hành, tin tức thị trường, kỹ năng và tâm lý của nhà đầu tư.

Thị trường chứng khoán là một thị trường giàu tiềm năng mà các nhà đầu tư có thể xem xét lựa chọn bởi tính minh bạch, an toàn và tỷ suất sinh lời cao. Tuy nhiên, lợi nhuận cao đồng nghĩa với rủi ro cao, do đó các nhà đầu tư phải xem xét kỹ lưỡng và phải đầu tư có kiến thức, làm chủ được hoạt động đầu tư của mình. Nếu không có kiến thức thì chứng khoán cũng như một môn cờ bạc gây thiệt hại to lớn cho nhà đầu tư.