5 Cách Thoát Khỏi Tâm Lý Đám Đông Trong Đầu Tư Tài Chính

Warren Buffett: “hãy sợ hãi khi người khác tham lam và hãy tham lam khi người khác sợ hãi”. Tâm lý đám đông có lẽ là cụm từ rất phổ biến với các nhà đầu tư. Việc tỉnh táo phòng tránh tâm lý đám đông sẽ giúp nhà đầu tư có được những khoản lợi nhuận vượt trội trên thị trường chứng khoán, forex, tiền điện tử. Trong bài viết này, Học viện KIMOS sẽ phân tích tâm lý đám đông là gì và cách phòng tránh tâm lý này.

Tâm lý đám đông là thuật ngữ dùng để chỉ việc một nhóm người bị ảnh hưởng bởi các hành động của đám đông mà không có chủ đích từ trước. Ta có thể thấy rất nhiều nhà đầu tư bỏ qua các nhận định của mình và lựa chọn theo đám đông. Với tâm lý đám đông trong thị trường tài chính nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường thường mắc phải tâm lý đám đông khi ra quyết định đầu tư, từ đó dẫn tới những khoản đầu tư không hiệu quả, thậm chí thua lỗ.

Vì sao nhà đầu tư thường mắc bẫy hiệu ứng tâm lý đám đông?

Bắt nguồn từ tâm lý “ham giàu nhanh” của đại đa số nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường, họ thường chỉ chú ý đến khoản lợi nhuận “béo bở” trước mắt mà quên mất việc đánh giá rủi ro của khoản đầu tư một cách cẩn trọng. Thậm chí là một số người mặc dù đã biết trước những rủi ro đó nhưng lại bỏ qua nó chỉ vì nghĩ rằng sẽ có kẻ ngốc hơn mình mua lại cổ phiếu này. Ví dụ về tâm lý đám đông có thể kể đến là việc nhà đầu tư mua/bán cổ phiếu FLC. Mặc dù trong quá khứ, chủ tịch tập đoàn FLC (ông Trịnh Văn Quyết) đã vướng phải rất nhiều những lùm xùm về việc thao túng cổ phiếu, “úp bô” nhà đầu tư, nhiều người vẫn quyết định xuống tiền với cổ phiếu này chỉ vì “nhiều người mua thế chắc không sao đâu”.

Ngoài ra, do thiếu kiến thức và kinh nghiệm, nhiều nhà đầu tư chọn cách Copy-trade (“bắt chước” việc mua/bán của các nhà đầu tư khác). Tuy nhiên, việc copy-trade có thể khiến nhà đầu tư chịu thiệt hại lớn do họ luôn thụ động, phụ thuộc vào người khác trong việc mua bán. Rất có thể giá cổ phiếu đã giảm sâu trước khi họ kịp nhận ra và copy người khác. Ngoài ra, họ còn gặp rủi ro khi nhà đầu tư mà họ copy đưa ra các quyết định sai lầm.

5 Cách thoát bẫy tâm lý đám đông

Đặc điểm của tâm lý đám đông là mất đi những nhận định cá nhân mà hành động theo những gì đám đông đang làm.

1. Để tránh việc bị cuốn theo tâm lý đám đông, trước hết, nhà đầu tư nên trang bị cho bản thân kiến thức để có thể tự mình đánh giá doanh nghiệp, cổ phiếu. Tiếp theo, nhà đầu tư cần đưa ra những luận điểm, luận cứ về việc mua/bán cổ phiếu đó. Dựa vào những luận điểm này, nhà đầu tư có thể tự mình hành động mà không bị ảnh hưởng bởi ý kiến của các cá nhân khác trên thị trường.

2. Thị trường chứng khoán, forex, coin là nơi bạn rất có thể bị mắc các bẫy tâm lý đám đông dẫn đến các khoản đầu tư thua lỗ, kém hiệu quả. Ngoài việc hiểu và chuẩn bị phương pháp phòng tránh từ trước, bạn có thể bắt đầu đầu tư với số vốn nhỏ và tích lũy kinh nghiệm cho đến khi tâm lý đã đủ vững vàng trước những cám dỗ của thị trường.

3. Kiềm chế cảm xúc: Để không bị ảnh hưởng bởi sức mạnh của tâm lý đám đông, học cách kiềm chế, biết cách điều khiển cảm xúc của mình. Hãy rèn luyện từng chút một, dù bạn đứng trước một vấn đề nhỏ hay lớn, bạn hãy bình tĩnh trong giây lát, ngừng những việc đang làm, hít thở thật sâu và tập trung vào các giác quan, thư giãn… kiềm chế cảm xúc của mình để tỉnh táo tránh bị “cuốn trôi” đi theo đám đông.

4. Chủ động tách khỏi đám đông: Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng, nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến đám đông là có bao nhiêu người giữ ý kiến đó chứ không phải bản chất ý kiến đó như thế nào. Chính vì vậy, một trong những cách tốt nhất để luôn tỉnh táo trước đám đông chính là tách khỏi đám đông. Đứng ngoài đám đông để suy nghĩ một cách độc lập, bạn sẽ không bị đám đông tác động. Và khi đó, bạn sẽ có thêm thời gian lấy lại sự tỉnh táo để nhìn nhận vấn đề một cách thấu triệt hơn.

5. Rèn luyện tư duy phản biện: Hãy luôn tự đặt câu hỏi về những vấn đề xung quanh bạn, chú tâm đến chính bạn hơn là quan tâm quá nhiều đến suy nghĩ của người khác sẽ giúp bạn xác định được phương hướng và có sự lựa chọn phù hợp mà không phụ thuộc vào người xung quanh. Đó là cách giúp bạn tự chủ, thoát khỏi tâm lý đám đông.

Tóm lại, đừng vì sợ “cô đơn”, sợ một mình, sợ lạc lõng mà chạy theo số đông rồi đánh mất chính mình. Hãy học cách quản trị cảm xúc, chủ động phản biện, đặt câu hỏi… những điều đó sẽ giúp bạn tỉnh táo và thoát khỏi tâm lý đám đông. Chúc bạn thành công!